Hoe een multidisciplinaire aanpak resultaten voor mondkankerpatiënten kan optimaliseren

Wanneer kanker zich presenteert in het hoofd-halsgebied, worden patiënten vaak geconfronteerd met de verstoring van verschillende reguliere functies zoals spreken, slikken, proeven en zelfs ademhalen, wat de kwaliteit van leven negatief beïnvloedt en patiënten het risico lopen verslechterende aandoeningen te ontwikkelen.

Om complicaties tot een minimum te beperken, is het noodzakelijk dat patiënten die een behandeling ondergaan voor kanker van het hoofd- en nekgebied een goede mondhygiëne blijven toepassen, zowel thuis als onder begeleiding van tandheelkundige professionals.

In een recent Let's Talk Oral Health-webinar werd Rachel Chau, Scientific Affairs manager van SUNSTAR Global, vergezeld door prof. Carlo Lajolo uit Italië en mevrouw Susan Cotten uit de VS om mondgezondheidsrisico's te bespreken die het gevolg zijn van kankertherapieën en best practices voor het garanderen van optimale patiëntresultaten tijdens kankerbehandelingen.

U kunt het webinar hieronder bekijken of blijven scrollen om de belangrijkste hoogtepunten en afhaalmaaltijden te vinden.

Detectie van mondkanker

Als specialist in hoofd-halskanker merkt prof. Lajolo op: "Wereldwijd zijn er elk jaar meer dan 300.000 nieuwe gevallen van mondkanker."

Deze gevallen komen vaker voor bij populaties die een slechte hygiëne hebben, tabaksproducten gebruiken en te veel alcohol drinken.

Volgens prof. Lajolo is de beste manier om de mondgezondheid te behouden door middel van kankertherapie met vroege detectie. Mevrouw Cotten is het daarmee eens. "Hoofd-halskanker beïnvloedt alle belangrijke structuren voor onze spraak en communicatie," zegt ze. "Het beïnvloedt hoe we het leven in stand houden, door te eten en te drinken. Vroege detectie is de sleutel tot betere resultaten op lange termijn."

De manier waarop tandartsen en mondhygiënisten mondkanker detecteren, is door middel van een diepgaand visueel en tactiel onderzoek. Ze bekijken en palperen extraoraal en intraoraal, beoordelen de lymfeklieren en klieren, de spieren en de schildklier.

Patiënten worden gevraagd naar hun subjectieve ervaring van aanhoudende heesheid of moeite met slikken. Ten slotte voert het tandheelkundig team een evaluatie uit van het zachte gehemelte, de huig, de palatinale amandelen, het achterste derde deel van de tong en het voorste deel van de mond.

Eventuele gevonden afwijkingen of symptomen van de patiënt die bezorgdheid veroorzaken, kunnen resulteren in een verwijzing voor kankerscreening bij de oncoloog.

Deze diepgaande onderzoeken zijn een cruciaal onderdeel van de instructie van Prof. Lajolo. "Ik zeg dit altijd tegen onze studenten: ze moeten de hele mondholte inspecteren, zelfs de gebieden die moeilijk te controleren zijn. Vroege diagnose is de belangrijkste prognostische factor."

Orale aandoeningen geassocieerd met de behandeling van kanker

Hoewel chirurgie verstorend kan zijn voor de mondholte, is de kankerbehandeling die de meeste cascade van problemen veroorzaakt, radiotherapiebehandeling in het hoofd- en nekgebied.

Radiotherapie van het hoofd- en nekgebied schaadt vaak de speekselklieren. Zelfs minimale schade aan deze speekselklieren kan resulteren in aandoeningen die variëren van matig verergerend tot levensbedreigend.

Orale mucositis

Orale mucositis is een aandoening die kan optreden als gevolg van radiotherapie in het hoofd-halsgebied of chemotherapiebehandeling of een combinatie van beide. Het verband tussen radio of chemotherapie en mucositis werd voor het eerst verondersteld door Sonis et al. in de late jaren 1980.

Deze aandoening beïnvloedt de slijmvliesweefsels van de mond en het spijsverteringskanaal. Mucositis beïnvloedt zowel het epitheel als het onderliggende bindweefsel, waardoor een cascade van ontstekingsmediatoren zoals TNF-alfa, interferon gamma en vele anderen wordt geactiveerd die de vorming van mogelijk uitgebreide zweren veroorzaken die de kwaliteit van leven van de patiënt beïnvloeden. 

De orale mucositis wordt beoordeeld op een schaal van vier graden die is ontwikkeld door de WHO. De schaal varieert van graad 0, waar patiënten geen teken van de aandoening vertonen, tot graad 4, waar zweren zijn gevorderd tot het punt waarop patiënten in het ziekenhuis moeten worden opgenomen en een voedingssonde moet worden ingebracht.

Mevrouw Cotten merkt op dat er meer kan worden gedaan om te voorkomen dat patiënten graad 4 mucositis bereiken. "Soms zijn we reactief in plaats van proactief met deze hoofd-halskankerpatiënten, wachtend tot we iets in de mond beginnen te zien gebeuren. Als tandarts en mondhygiënisten die samenwerken met oncologen, als we onze patiënten onmiddellijk na de diagnose op een preventief regime krijgen, kunnen we met de patiënt samenwerken om sommige van deze problemen te verminderen. "

Prof. Lajolo is het daarmee eens. "We moeten proactief zijn met onze mitigatieplannen om ernstige resultaten te helpen voorkomen."

Voor meer informatie over orale mucositis, bekijk de klinische gids ontwikkeld met Prof. Lajolo hier op sunstar.com.

SUNSTAR biedt een lijn van GelX professionele producten die zijn ontworpen om het risico te verminderen dat kankerpatiënten orale mucositis ontwikkelen tijdens de behandeling.

Xerostomia

Xerostomie is een aandoening die ertoe leidt dat de patiënt het gevoel heeft dat zijn mond niet voldoende speeksel produceert, ongeacht de objectieve meting van het aanwezige speeksel.

Prof. Lajolo suggereert een objectieve en subjectieve evaluatie voor patiënten die klagen over xerostomie-achtige symptomen. Meting van speekselstroom wordt bereikt door het beoordelen van basale stroming en stroming gestimuleerd door citroenzuur.

Hoewel radiotherapie een belangrijke oorzaak is van xerostomie bij patiënten die een kankerbehandeling krijgen, wordt het ook veroorzaakt door andere aandoeningen zoals diabetes en hypertensie, evenals bepaalde medicijnen.

Opmerkend dat sommige patiënten een kankerbehandeling kunnen aangaan met een reeds aanwezig geval van xerostomie, suggereert Prof. Lajolo: "Het gebruik van speekselvervangers kan een grote hulp zijn voor deze patiënten."

Mevrouw Cotten merkt op dat terwijl patiënten vaak wordt verteld om op snoepjes te zuigen om de speekselstroom te stimuleren, dit vaak suikerhoudende snoepjes zijn, die andere tandheelkundige aandoeningen kunnen verergeren. Integendeel, mevrouw Cotten suggereert, patiënten moeten worden doorverwezen naar suikervrije citroentabletten of producten op basis van xylitol.

"Gewoon proactief zijn en ze op producten voor een droge mond krijgen om de progressie van de aandoening te helpen verminderen, is de sleutel."

Orale candidiasis

Orale candidiasis is een infectie waarbij de schimmel Candida albicans zich ophoopt in de mond.

Wanneer schade aan speekselklieren resulteert in vermindering van de speekselstroom, kan dit de normale fysiologische reiniging van de mond beïnvloeden. Significante veranderingen in de orale microbiota kunnen de opkomst van Candida bevorderen, wat een chronisch probleem voor patiënten kan worden. Orale candidiasis wordt bevestigd door een oraal wattenstaafje.

De behandeling voor orale candidiasis omvat de consumptie van medicijnen of probiotica die helpen de orale flora te resetten, waardoor de Candida albicans-infectie wordt verdrongen.

Mevrouw Cotten stelt voor om patiënten te starten met een probioticum bij het begin van de kankerbehandeling. "Er is geen absolute oplossing om deze aandoeningen te verbieden, maar dit zou misschien het optreden van orale candidiasis verminderen."

Ongebreidelde cariës en parodontitis

"Mondhygiënisten leven in parodontitis", constateert mevrouw Cotten. "We moeten ons afvragen: wat kunnen we doen om patiënten te helpen zoveel mogelijk tanden te redden tijdens deze kankerdiagnose?"

Mevrouw Cotten stelt verder dat de rol van een mondhygiënist voorop staat bij de behandeling van kankerpatiënten. "Hoe meer tanden we in de mond kunnen houden, hoe meer we het risico op een extractie verminderen, wat tot verdere complicaties kan leiden."

Ongebreidelde cariës beschadigt het glazuur en tandbeen wordt zacht en gemakkelijk gebroken. Patiënten moeten worden behandeld met zilverdiaminefluoride (SDF) en een fluoridebak krijgen voor thuiszorggebruik Kankerpatiënten lopen ook een aanzienlijk risico op het ontwikkelen van parodontitis, tandverlies en andere complicaties die verband houden met hun kankerbehandeling.

Preventie is opnieuw de beste manier om het risico op het ontwikkelen van ongebreidelde cariës en parodontitis tijdens de behandeling van mondkanker te verminderen. Het opleiden van de patiënt over de juiste mondzorg voorafgaand aan het begin van de behandeling van kanker is van vitaal belang.

Een schets voor multidisciplinaire patiëntenzorg

Prof. Lajolo en mevrouw Cotten rondden hun gesprek af door het belang van interdisciplinaire samenwerking te benadrukken bij het waarborgen van de mondgezondheid van patiënten die niet alleen hoofd-halskankerbehandeling ondergaan, maar alle kankerbehandelingen.

Mevrouw Cotten gaf het volgende overzicht voor de beste zorgpraktijken bij het identificeren en behandelen van mondkankerpatiënten.

1. Tandartsen en mondhygiënisten voeren een grondig onderzoek uit en verwijzen patiënten door voor biopsie.
2. Interdisciplinaire aanpak: Tandheelkundig team neemt contact op met het oncologieteam van de patiënt na de diagnose en vraagt, met toestemming van de patiënt, om op de hoogte te blijven naarmate de behandeling van kanker vordert. Dit wordt het hele zorgteam van de patiënt voor mondgezondheid.
3. Voordat de behandeling van kanker begint, maakt het tandheelkundige team een afzonderlijke persoonlijke afspraak met de patiënt om de mondhygiëne-instructies te bekijken, fluoridebakken te maken en productaanbevelingen te doen, zoals een SUNSTAR GUM-tandenborstel® na de operatie.
4. Het tandheelkundige team stelt wekelijkse bezoeken met de patiënt vast om hun mondgezondheid te beoordelen en problemen te identificeren, evenals fluoridebehandelingen op kantoor toe te passen.
5. Beoordeel voortdurend of de huidige producten nog steeds werken voor de patiënt

Prof. Lajolo benadrukt het belang van multidisciplinaire behandeling van patiënten en geeft empathie aan zijn professionele standpunt. "Dit is ons dagelijks klinisch leven en dit zijn onze dagelijkse patiënten. Hun omstandigheden zijn moeilijk en veeleisend, en we hebben een toegewijde, multidisciplinaire aanpak nodig om deze patiënten zo goed mogelijk te behandelen."