Van gingivitis naar parodontitis: Patiënten helpen van behandeling naar preventie

Vaak zijn er twee soorten mensen als het op interdentale reiniging aankomt: mensen die heel ijverig zijn en het onderdeel maken van hun mondverzorgingsroutine of het juist af en toe doen, bijvoorbeeld als ze voedselresten tussen hun tanden hebben. Om er een vaste gewoonte van te maken zou een bredere kennis van de correlatie tussen interdentale reinigingsgewoonten en tandvleesaandoeningen [1] kunnen helpen.

Interdentale reiniging, of het nu met floss, interdentale rager of rubberen tandenstoker is, is iets wat tandartsen keer op keer benadrukken als onderdeel van een complete mondverzorging. Het probleem is dat veel mensen het als een belemmering zien en het niet zo nauw nemen met interdentale reiniging.

Als mondzorgprofessional kun je laten zien wat de gevolgen van slechte interdentale reiniging kunnen zijn. Zo gaan jouw patiënten mondverzorging serieuzer nemen.

Help patiënten gingivitis te herkennen

Studies uit de VS [2] en Europa [3] schatten dat ongeveer 30-50% van de volwassen bevolking lijdt aan een vorm van parodontitis. Deze ernstige ontsteking begint als gingivitis, de milde vorm. Zelfs mensen die hun tanden regelmatig en grondig poetsen zijn niet immuun voor gingivitis zonder een dagelijkse interdentale reiniging.

Iemand vertellen dat hij of zij gingivitis heeft is niet altijd genoeg om diegene te motiveren om er betere interdentale reinigingsgewoonten op na te houden. Het is voor tandartsen belangrijk om hun patiënten de tekenen van gingivitis te laten herkennen, zoals: 

• Rood, gezwollen, ontstoken tandvlees

• Bloedend tandvlees 

• Gevoeligheid langs de tandvleesrand

Zodra patiënten het probleem beter herkennen, zullen ze ook begrijpen waar de oorzaak ligt en het advies beter opvolgen. Voor dit cruciale inzicht is er geen krachtiger middel te bedenken. Het maakt deel uit van een strategie, ondersteund door onderzoek[4], die patiënten helpt bij het verbeteren van hun zogenaamde inzicht en relevantie om de mogelijke gevolgen van slechte mondhygiëne te beseffen.

Praat patiënten bij over de gevolgen van parodontitis

Recente richtlijnen [5] gepubliceerd door de Europese Federatie van Parodontologie (EFP) hebben het belang van educatieve interventies onderstreept. Het is van cruciaal belang om aan patiënten uit te leggen hoe gingivitis zich kan ontwikkelen tot een ernstige vorm van tandvleesontsteking. Met een groter risico op onomkeerbare schade aan het ondersteunende botweefsel en ernstige mondproblemen tot gevolg. De meeste patiënten met milde tot ernstige tandvleesaandoeningen weten dat er een probleem is, maar wijten het veelal aan hun tanden. Ze ervaren vaak symptomen zoals losse of verkeerd uitgelijnde tanden veroorzaakt door alveolair botverlies [6], of ervaren pijn bij het kauwen en schrijven het toe aan tandgevoeligheid. Dat zij problemen met hun tandvlees kunnen hebben, en last hebben van beginnende paradontitis komt niet bij hen op.

In deze fase kunnen patiënten de gevolgen van tandvleesaandoeningen zien en voelen. Het is aan de tandartsen om hen de oorzaak te laten zien. Toon ze de pocketdiepte van >4mm en leg ze uit dat dit significant is. Of gebruik afbeeldingen om terugtrekkend tandvlees of alveolair botverlies te laten zien. 

Laat de verbanden zien tussen gingivitis en parodontitis 

Zoals je weet, gebeurt de progressie van gezond tandvlees naar ernstige tandvleesaandoeningen niet van de ene op de andere dag. De progressie naar parodontitis heeft een geleidelijk verloop. Voor patiënten die regelmatig voor controle naar de tandarts gaan, worden de symptomen duidelijk. Het in kaart brengen van tandvleesaandoeningen in een vroeg stadium via symptomen van gingivitis is een goede stap in de richting van preventie. Net als het aanbevelen van betere algehele reinigingsgewoonten (met de nadruk op interdentale reiniging). Om het te laten slagen moeten patiënten er thuis wel mee aan de slag.

Actie komt door educatie. Toon patiënten de symptomen van hun gingivitis en leg uit hoe ze het kunnen verhelpen. Bespreek de progressie van parodontale degradatie. Wat gebeurt er als gingivitis onbehandeld blijft? Hoe dragen de keuzes die de patiënt maakt in mondverzorgingsroutine en levensstijl bij aan de mondgezondheid? Ga de dialoog aan waarin je gingivitis en de progressie naar (beginnende) parodontitis verklaart en het belang van dagelijkse interdentale reiniging en tandvleesverzorging meeneemt.

Behandeling van parodontitis: Wat patiënten moeten weten

Patiënten moeten weten dat hun parodontitis behandelbaar is, waarbij de meest ernstige gevallen buiten beschouwing worden gelaten. Diepe reiniging – SRP en ander technieken [7] –, is gebruikelijk en relatief eenvoudig uit te voeren. Wanneer het verergeren van parodontitis tijdens een bezoek ter sprake komt, is het een geschikt moment om het met patiënten over goede interdentale reinigingsgewoonten te hebben. Het is de juiste gelegenheid om hen van passend advies en producten te voorzien voor betere mondzorg, zodat ze er thuis direct mee aan de slag kunnen. Een onderdeel van de behandeling kan het voorschrijven van orale antibiotica zijn.

In het bijzonder moeten patiënten weten dat hun toestand zal verergeren als ze hun poetsgewoonten niet aanpassen of mondverzorgingsroutine niet verbeteren. Maak duidelijk dat roodheid en bloeden slechts oppervlakkige verschijnselen zijn en dat ernstige (en dure) mondgezondheidsproblemen in het verschiet liggen. Maak duidelijk dat een tijdige en grondige aanpak van gingivitis positief is voor de behandeling ervan.

Benadruk het belang van het voorkomen van tandvleesaandoeningen

Of ze nu gingivitis of parodontitis hebben, het is essentieel dat tandartsen deze patiënten het belang van preventieve tandvleesverzorging en uitgebreide mondhygiëne laten inzien. Ervan uitgaande dat ze de juiste poets gewoonten hebben, kan de aandacht op tips voor interdentale reiniging en mondspoelen worden gericht. Hierbij kun je ze kennis laten maken met technieken en producten om hen te helpen deze rituelen eigen te maken. Laat ze met name de verschillende opties zien die er zijn voor het reinigen van moeilijk bereikbare plaatsen tussen de tanden en kiezen.

Nog belangrijker, ga verder dan de mond. Probeer patiënten iets bij te brengen over de rol van mondzorg in combinatie met de algemene gezondheid. Het is goed om een openhartig gesprek met patiënten te hebben om meer over hun levensstijl en gewoonten te weten te komen en correlaties tussen deze en tandvleesaandoeningen te trekken.

• Ongezond of onevenwichtig dieet

• Roken

• Overmatige stress

• Diabetes of kanker

Zoals met elke chronische orale aandoening, kan een kleine  moeite een groot verschil maken. De kans om patiënten iets bij te brengen over de fases van tandvleesaandoeningen en het feit dat ze zelf de mogelijkheden in de hand hebben om er iets tegen te doen is belangrijk om hen te helpen hun glimlach te behouden.

Lees meer over de SUNSTAR GUM producten en hoe je jouw patiënten de best mogelijke begeleiding kunt geven.