Patiëntenvoorlichting over verband tussen diabetes en parodontitis

Voor mondzorgprofessionals is dit een uitdaging. Hoe communiceer je met jouw patiënten over de complexe relatie tussen diabetes en parodontitis? Het draait allemaal om het geven van een duidelijke uitleg en hen motiveren tot een goede dagelijkse mondverzorging.

Patiënten helpen de relatie tussen mondgezondheid en algemene gezondheid te begrijpen

De eerste stap is om uit te leggen hoe mondhygiëne en algemene gezondheid zich tot elkaar verhouden. Wat gebeurt er met de rest van het lichaam als iemand bijvoorbeeld niet interdentaal reinigt? Gebruik voor de uitleg voor een patiënt herkenbare voorbeelden. Het punt is vrij eenvoudig: elk aspect van de gezondheid heeft op een bepaalde manier invloed op andere.

Probeer duidelijk te maken dat mondhygiëne deel uitmaakt van de algemene gezondheid net zoals slaap, dieet, huidverzorging en lichaamsbeweging dat doen. 

De gevolgen van onvoldoende mondverzorging duidelijk maken

In sommige gevallen is het goed om het met een patiënt over de gevolgen van een slechte mondhygiëne te hebben. Behalve cariës en halitose, wat gebeurt er als je niet op de juiste manier je tanden poetst en interdentaal reinigt? Bespreek met jouw patiënten de rol van bacteriën die in tandplak zitten en de vele problemen waaraan ze kunnen bijdragen, zoals:

• Hart- en vaatziekten: Mensen met tandvleesaandoeningen hebben een 2-3x hoger risico [2] op het krijgen van een hartaanval, beroerte of soortgelijke cardiale aandoening, hoewel hier geen bewijs is van een direct verband.
• Endocarditis: Het verband tussen besmettelijke endocarditis en orale bacteriën is al tientallen jaren bekend [3].
• Longontsteking: Er is een relatie [4] tussen tandvleesaandoeningen en bacteriële longontsteking, met anaerobe bacteriën in tandplak beschouwd als een logische bijdrager.
• Luchtweginfecties: Studies laten zien [5] dat tandvleesaandoeningen het risico op andere luchtweginfecties dan longontsteking, zoals COPD, kunnen verhogen.

Jouw patiënten hebben echte voorbeelden nodig met echte gevolgen om te tonen hoe de eenvoudige handelingen van tandenpoetsen en interdentale reiniging een diepgaande (en positieve) impact hebben op het welzijn. 

Parodontitis als een ernstig gezondheidsprobleem positioneren

De cijfers spreken voor zich. Statistieken over parodontitis zijn onthutsend [6]. Geschat wordt dat ongeveer 80% van de mensen ouder dan 30 jaar een vorm van parodontale aandoening hebben - van gingivitis tot parodontitis. In reële aantallen hebben we het over 750 miljoen mensen wereldwijd. Als we dieper graven kunnen we stellen dat ernstige parodontitis maar liefst 10-15% van de volwassenen beïnvloedt [7]. Als je deze cijfers naast het aantal geschatte gevallen van diabetes wereldwijd (415 miljoen) plaatst [8] dan is het duidelijk hoe belangrijk de problemen van deze twee chronische ziekten zijn.

Voor mensen met diabetes is het 1,5 - 3 keer waarschijnlijker [9] dat zij aan parodontitis lijden dan mensen zonder. De gegevens wijzen op een onweerlegbaar verband. Dit benadrukt waarom het voor patiënten met diabetes nog belangrijker is om preventieve maatregelen te nemen, die mogelijk kunnen helpen bij het vermijden van gezondheidsproblemen. Er zijn aanwijzingen dat tandvleesaandoeningen de complicaties van diabetes type 2 kunnen verergeren [10].

Parodontitis en diabetes

Onderzoek wijst een complexe wisselwerking [11] tussen parodontitis en diabetes aan. Diabetes is een belangrijke risicofactor voor parodontitis en studies hebben een duidelijk verband aangetoond tussen de mate van hyperglycemie (hoge glucoseniveaus) en de ernst van tandvleesaandoeningen. Mensen met diabetes (type 1 of 2) hebben meer kans op andere onaangename mondproblemen, zoals halitose, xerostomie, mondinfecties en verergering van parodontale ziekte.

Meanwhile, periodontitis can negatively affect the metabolic regulation of patients with diabetes. This means that it can become increasingly difficult to maintain stable blood sugar levels. This in turn increases the risk of (serious) diabetes complications involving - for example - the eyes, kidneys and nerves. It is relevant to clarify this point for people with diabetes, or people at risk of developing diabetes. But it also serves to emphasize the whole principle of general health.

Remember, it's not about what you know as a dental care professional, but how much you can contribute to what patients remember after they leave your chair.

Preventive steps to recommend

A checklist makes it easier to teach patients the link between periodontitis and diabetes. Give the following easy-to-remember & easy-to-do tips for learning a routine. Encourage all patients and especially those at higher risk.

• Brush the teeth, twice a day for at least two minutes, to prevent plaque buildup.
• Interdental cleaning, to remove plaque in places where the toothbrush cannot reach and to stimulate the gums.
• After brushing your teeth, rinse  with a mild (fluoride) mouthwash to remove harmful bacteria.
• Make an appointment with the dentist and dental hygienist twice a year for professional dental cleaning and personalized care
• If you are familiar with diabetes mellitus, make sure you are up to date on  metabolic control . 
• Familiarize yourself with  signs of gingivitis and periodontitis, such as bleeding during brushing.
• Be aware of the  links between oral hygiene and general health and well-being.

To help patients understand the links between gum disease and diabetes, more extensive discussions about oral hygiene and wellness are needed. It should be part of an ongoing approach to dental education, made simple for patients to understand and take seriously.

We invite you to learn more about the interplay between periodontitis and gum disease and about  SUNSTAR GUM® products  and how to give your patients the best possible guidance!