Owrzodzenia na błonie śluzowej jamy ustnej - objawy i kategoryzacja
Owrzodzenie błony śluzowej jamy ustnej (afty) to bolesne, biało-żółte, włóknikowe zmiany na śluzówce z czerwoną obwódką. Są one lekko uniesione, o kształcie okrągłym do owalnego i zwykle wielkości ziarna soczewicy. Mają wiele podstawowych czynników etiologicznych, najczęściej urazowych (w tym drobne podrażnienia), infekcyjnych, immunologicznych lub nowotworowych [1].
Na początku pacjenci dotknięci chorobą zgłaszają lekki palący ból, mrowienie i uczucie napięcia. Po około 6-24 godzinach i krótkim okresie pęcherzowym pojawia się jedna lub więcej bolesnych zmian. Ból jest spowodowany uszkodzeniem górnej warstwy błony śluzowej jamy ustnej, która pozostawia odsłonięte zakończenia nerwowe. Jedzenie, picie, powietrze i ślina mogą podrażniać te odsłonięte zakończenia nerwowe i powodować jeszcze większy ból, który może również opóźniać gojenie.
Afty dzielą się na trzy główne rodzaje.
Drobne owrzodzenia aftowe (Mikulicza)
Te owrzodzenia zwykle pojawiają się po raz pierwszy w dzieciństwie lub w okresie dojrzewania. Są one najczęstszym typem, stanowią 80% - 90% aft. Występują one ok. 3-6 razy w roku i przejawiają się na nie zrogowaciałej błonie śluzowej policzka, wargi lub języka. Zmiany mierzą mniej niż 10 mm i na ogół goją się w ciągu 1-2 tygodni, nie pozostawiając blizny. Powtarzają się one często. Ból ustępuje po ok. 5 dniach.
Duże owrzodzenia aftowe (Suttona)
Ta forma występuje rzadko, tylko w około 10% wszystkich zmian. Duże owrzodzenia aftowe to głębokie zmiany, które sięgają częściowo do mięśni. Zmiany są większe niż 10mm, i gojenie trwa 2-4 tygodnie. Występuje silny ból oraz pozostają blizny. Często się powtarzają. Czasami są one związane z gorączką i osoba może czuć się źle, lub mieć podwyższone markery stanu zapalnego we krwi [2].
Nadżerki opryszczkopodobne
Występują w postaci licznych małych nadżerek, często bardzo bolesnych, pojawiających się na całym obszarze jamy ustnej. Występują rzadko i podobne są do typu Mikulicza. Goją się w ciągu 7-10 dni. Owrzodzenia te są płytkie i goją się bez pozostawiania blizny.
.
